«Μια προβοκατόρικη επαναφήγηση παλιών ιστοριών»
Τον περασμένο Απρίλη κυκλοφόρησε ψηφιακά το «Χ – Τerra», ένα album με επτά ρεμπέτικα, μια παγκόσμια «Πριγκηπέσσα» και τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, όπως τα διασκεύασε ο Νίκος Ορδουλίδης, συνθέτης, πιανίστας, μουσικολόγος, συνεργάτης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγγραφέας βιβλίων και άρθρων για το ρεμπέτικο και τα ηχογράφησαν ο Άκης Πιτσάνης που τραγούδησε και ο Νίκος Ορδουλίδης που έπαιξε πιάνο.
Ο πρόλογος του δελτίου τύπου δίνει το «στίγμα» του δίσκου:
«X-Terra, ένας avant-garde meta-folk δίσκος για δύο όργανα: για πιάνο και φωνή. Τούτη είναι μια προβοκατόρικη επαναφήγηση παλιών ιστοριών, που αποσπάστηκαν από τον φαντασιακά φυσικό τους τόπο και τοποθετήθηκαν στον υπαρκτό, απροσδιόριστο όμως, κόσμο των αφηγητών, σε χρόνο ενεστώτα. Στον X-Terra το «τώρα» κάνει σκλάβο του το «χθες». Διαχρονικά, στον τόπο αυτόν του ενεστώτα κατοικούν ξωτικά».
Τα τραγούδια του album
1) The fisherman’s doubt (Η αμφιβολία του ψαρά) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο ψαράς» του Γιώργου Μητσάκη, ηχογραφημένο το 1947.
2) Maharaja shot (Σφηνάκι μαχαραγιά) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο μαχαραγιάς» των Σταύρου Τζουανάκου και Νίκου Γκούμα, ηχογραφημένο το 1952.
3) Fooled (Ματσαράγκα) Βασισμένο στο τραγούδι «Ματσαράγκα» του Βασίλη Τσιτσάνη, ηχογραφημένο το 1940.
4) The rascal (Αλάνι) Βασισμένο στο τραγούδι «Τράβα ρε μάγκα και αλάνι» του Κώστα Σκαρβέλη, ηχογραφημένο το 1934.
5) Dino in America (Ο Ντίνος στην Αμερική) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο Αμερικάνος» του Ιάκωβου Μοντανάρη, ηχογραφημένο το 1935.
6) Parallel Princess (Παράλληλη πριγκίπισσα) Μια μελωδία που συναντάται στην ιστορική δισκογραφία από το 1910, ηχογραφημένη στην Λιθουανία, Σερβία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Ρωσία, Ελλάδα. Εδώ, βασισμένο στην εκδοχή του Παναγιώτη Τούντα «Εγώ θέλω πριγκηπέσσα», ηχογραφημένο το 1936.
7) Butcher (Χασάπης) Παραδοσιακή μελωδία, ηχογραφημένη από τη δεκαετία του 1920, που συναντάται στο ελληνικό, το τουρκικό και το εβραϊκό ρεπερτόριο.
8) The Dopehead (Μαστούρας) Βασισμένο στο τραγούδι «Μαστούρας» του Μάρκου Βαμβακάρη, ηχογραφημένο το 1933.
9) The Refugees Carols - Το 1930–1931 η Μέλπω Μερλιέ ηχογράφησε Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας στην Αθήνα. Η Ειρήνη Μπογιατζή, πρόσφυγας από την Φώκαια, τραγούδησε τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα, χρησιμοποιώντας διαφορετικούς στίχους. Πολύ συχνά, η εκδοχή αυτή αναφέρεται ως «προσφυγικά κάλαντα».
Η ηχογράφηση έγινε από τον Γιώργο Μπακάλη τον Φλεβάρη του 2018 στο εργαστήριο χειροποίητων πιάνων του Πάνου Ιωαννίδη, σε πιάνο με ουρά που ανακατασκευάστηκε από τον ίδιο. Οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Ευαγγέλου και το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Δημήτρης Αρβανίτης.
Λίγα λόγια για το «Χ-Terra»
Εδώ και μια δεκαετία περίπου, ο Νίκος Ορδουλίδης δουλεύει επάνω στο The Eastern Piano Project, με αποτέλεσμα το 2015 να κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο με τη μελέτη του πάνω στο λαϊκό πιάνο, με τίτλο «Η εποχή του ρεμπέτικου», με επτά συνθέσεις από την προπολεμική περίοδο του ρεμπέτικου και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ένα παραδοσιακό και τέσσερις δικές του συνθέσεις. Βασισμένο σε αυτό τον δίσκο ήταν και το ομότιτλο βιβλίο,που κυκλοφόρησε το 2019, με τη μουσική καταγραφή και την ανάλυση των έργων που ηχογραφήθηκαν αλλά και όλου του εγχειρήματος.
Όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθώ στενά τις δραστηριότητες του Νίκου Ορδουλίδη, ειδικότερα αυτές που σχετίζονται με δισκογραφία και μουσικές εκδηλώσεις. Κι οφείλω να ομολογήσω πως κάθε φορά μένω έκπληκτος από τη διάθεση και το πάθος του να προτείνει κάτι καινούργιο, πάνω σε ένα υλικό καταγεγραμμένο, εδώ και πολλές δεκαετίες, στη συλλογική μνήμη.
Το ίδιο συνέβη και στο «X-Terra», ένα δίσκο που, όπως έγραψε πριν από λίγες μέρες ο φίλος, δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός Γιάννης Τσολακίδης, δεν θα συνιστούσα καθόλου σε μια μερίδα, συντηρητικών ακροατών, που θεωρούν πως έτσι θίγονται «τα ιερά και τα όσια» του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Εκτός όμως από τον ανατρεπτικό τρόπο διασκευής των τραγουδιών, με αυτή τη δουλειά ο Νίκος Ορδουλίδης συστήνει και προτείνει τον Άκη Πιτσάνη, έναν ξεχωριστό ερμηνευτή, πολλών δυνατοτήτων, που λυπάμαι που δεν γνώριζα πριν από την ακρόαση του δίσκου και αναγκάστηκα να πάρω τις σχετικές πληροφορίες από το δελτίο τύπου:
«Ο Άκης Πιτσάνης υπογράφει στο βιβλίο των τραγουδιστών που ανανεώνουν μία παράδοση που δεν έχει τόπους καταγωγής και ιθαγένειες. Ο τόπος όπου ανήκουν οι φωνές αυτές είναι η μουσική πράξη των πόλεων. Επικαιροποιούν ρεπερτόρια παλιά, ντύνοντάς τα σε νέα φορέματα – casual αλλά σύγχρονα. Κατανοούν και χρησιμοποιούν τεχνικές προηγούμενων υπογραφόντων, αλλά δεν μιμούνται και δεν αναπαριστούν. Το παλιό είναι το εργαλείο δημιουργίας τους για το νέο. Διαβάζουν το παρελθόν, αλλά βαδίζουν σε ενεστώτα. Δεν έχουν ενοχές για τα έργα που πραγματεύονται και τα γνωρίζουν από τα κάτω και από τα μέσα. Ο Πιτσάνης ξέρει τη δουλειά και αναδεικνύει το έργο και όχι το δικό του κομμάτι στο έργο. Ο Πιτσάνης είναι εργαλείο δημιουργίας».
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο τον δίσκο στο Youtube.
Nikos Ordoulidis & The Eastern Piano Project Website: http://ordoulidis.gr | http://eastern-piano.com
www.youtube.com/ordoulidis
www.facebook.com/EasternPiano
www.theeasternpianoproject.bandcamp.com
Τον περασμένο Απρίλη κυκλοφόρησε ψηφιακά το «Χ – Τerra», ένα album με επτά ρεμπέτικα, μια παγκόσμια «Πριγκηπέσσα» και τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, όπως τα διασκεύασε ο Νίκος Ορδουλίδης, συνθέτης, πιανίστας, μουσικολόγος, συνεργάτης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγγραφέας βιβλίων και άρθρων για το ρεμπέτικο και τα ηχογράφησαν ο Άκης Πιτσάνης που τραγούδησε και ο Νίκος Ορδουλίδης που έπαιξε πιάνο.
Ο πρόλογος του δελτίου τύπου δίνει το «στίγμα» του δίσκου:
«X-Terra, ένας avant-garde meta-folk δίσκος για δύο όργανα: για πιάνο και φωνή. Τούτη είναι μια προβοκατόρικη επαναφήγηση παλιών ιστοριών, που αποσπάστηκαν από τον φαντασιακά φυσικό τους τόπο και τοποθετήθηκαν στον υπαρκτό, απροσδιόριστο όμως, κόσμο των αφηγητών, σε χρόνο ενεστώτα. Στον X-Terra το «τώρα» κάνει σκλάβο του το «χθες». Διαχρονικά, στον τόπο αυτόν του ενεστώτα κατοικούν ξωτικά».
Τα τραγούδια του album
1) The fisherman’s doubt (Η αμφιβολία του ψαρά) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο ψαράς» του Γιώργου Μητσάκη, ηχογραφημένο το 1947.
2) Maharaja shot (Σφηνάκι μαχαραγιά) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο μαχαραγιάς» των Σταύρου Τζουανάκου και Νίκου Γκούμα, ηχογραφημένο το 1952.
3) Fooled (Ματσαράγκα) Βασισμένο στο τραγούδι «Ματσαράγκα» του Βασίλη Τσιτσάνη, ηχογραφημένο το 1940.
4) The rascal (Αλάνι) Βασισμένο στο τραγούδι «Τράβα ρε μάγκα και αλάνι» του Κώστα Σκαρβέλη, ηχογραφημένο το 1934.
5) Dino in America (Ο Ντίνος στην Αμερική) Βασισμένο στο τραγούδι «Ο Αμερικάνος» του Ιάκωβου Μοντανάρη, ηχογραφημένο το 1935.
6) Parallel Princess (Παράλληλη πριγκίπισσα) Μια μελωδία που συναντάται στην ιστορική δισκογραφία από το 1910, ηχογραφημένη στην Λιθουανία, Σερβία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Ρωσία, Ελλάδα. Εδώ, βασισμένο στην εκδοχή του Παναγιώτη Τούντα «Εγώ θέλω πριγκηπέσσα», ηχογραφημένο το 1936.
7) Butcher (Χασάπης) Παραδοσιακή μελωδία, ηχογραφημένη από τη δεκαετία του 1920, που συναντάται στο ελληνικό, το τουρκικό και το εβραϊκό ρεπερτόριο.
8) The Dopehead (Μαστούρας) Βασισμένο στο τραγούδι «Μαστούρας» του Μάρκου Βαμβακάρη, ηχογραφημένο το 1933.
9) The Refugees Carols - Το 1930–1931 η Μέλπω Μερλιέ ηχογράφησε Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας στην Αθήνα. Η Ειρήνη Μπογιατζή, πρόσφυγας από την Φώκαια, τραγούδησε τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα, χρησιμοποιώντας διαφορετικούς στίχους. Πολύ συχνά, η εκδοχή αυτή αναφέρεται ως «προσφυγικά κάλαντα».
Η ηχογράφηση έγινε από τον Γιώργο Μπακάλη τον Φλεβάρη του 2018 στο εργαστήριο χειροποίητων πιάνων του Πάνου Ιωαννίδη, σε πιάνο με ουρά που ανακατασκευάστηκε από τον ίδιο. Οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Ευαγγέλου και το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Δημήτρης Αρβανίτης.
Λίγα λόγια για το «Χ-Terra»
Εδώ και μια δεκαετία περίπου, ο Νίκος Ορδουλίδης δουλεύει επάνω στο The Eastern Piano Project, με αποτέλεσμα το 2015 να κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο με τη μελέτη του πάνω στο λαϊκό πιάνο, με τίτλο «Η εποχή του ρεμπέτικου», με επτά συνθέσεις από την προπολεμική περίοδο του ρεμπέτικου και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ένα παραδοσιακό και τέσσερις δικές του συνθέσεις. Βασισμένο σε αυτό τον δίσκο ήταν και το ομότιτλο βιβλίο,που κυκλοφόρησε το 2019, με τη μουσική καταγραφή και την ανάλυση των έργων που ηχογραφήθηκαν αλλά και όλου του εγχειρήματος.
Όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθώ στενά τις δραστηριότητες του Νίκου Ορδουλίδη, ειδικότερα αυτές που σχετίζονται με δισκογραφία και μουσικές εκδηλώσεις. Κι οφείλω να ομολογήσω πως κάθε φορά μένω έκπληκτος από τη διάθεση και το πάθος του να προτείνει κάτι καινούργιο, πάνω σε ένα υλικό καταγεγραμμένο, εδώ και πολλές δεκαετίες, στη συλλογική μνήμη.
Το ίδιο συνέβη και στο «X-Terra», ένα δίσκο που, όπως έγραψε πριν από λίγες μέρες ο φίλος, δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός Γιάννης Τσολακίδης, δεν θα συνιστούσα καθόλου σε μια μερίδα, συντηρητικών ακροατών, που θεωρούν πως έτσι θίγονται «τα ιερά και τα όσια» του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Εκτός όμως από τον ανατρεπτικό τρόπο διασκευής των τραγουδιών, με αυτή τη δουλειά ο Νίκος Ορδουλίδης συστήνει και προτείνει τον Άκη Πιτσάνη, έναν ξεχωριστό ερμηνευτή, πολλών δυνατοτήτων, που λυπάμαι που δεν γνώριζα πριν από την ακρόαση του δίσκου και αναγκάστηκα να πάρω τις σχετικές πληροφορίες από το δελτίο τύπου:
«Ο Άκης Πιτσάνης υπογράφει στο βιβλίο των τραγουδιστών που ανανεώνουν μία παράδοση που δεν έχει τόπους καταγωγής και ιθαγένειες. Ο τόπος όπου ανήκουν οι φωνές αυτές είναι η μουσική πράξη των πόλεων. Επικαιροποιούν ρεπερτόρια παλιά, ντύνοντάς τα σε νέα φορέματα – casual αλλά σύγχρονα. Κατανοούν και χρησιμοποιούν τεχνικές προηγούμενων υπογραφόντων, αλλά δεν μιμούνται και δεν αναπαριστούν. Το παλιό είναι το εργαλείο δημιουργίας τους για το νέο. Διαβάζουν το παρελθόν, αλλά βαδίζουν σε ενεστώτα. Δεν έχουν ενοχές για τα έργα που πραγματεύονται και τα γνωρίζουν από τα κάτω και από τα μέσα. Ο Πιτσάνης ξέρει τη δουλειά και αναδεικνύει το έργο και όχι το δικό του κομμάτι στο έργο. Ο Πιτσάνης είναι εργαλείο δημιουργίας».
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο τον δίσκο στο Youtube.
Nikos Ordoulidis & The Eastern Piano Project Website: http://ordoulidis.gr | http://eastern-piano.com
www.youtube.com/ordoulidis
www.facebook.com/EasternPiano
www.theeasternpianoproject.bandcamp.com
