Η Lale Andersen είναι η ερμηνεύτρια του θρυλικού τραγουδιού Lily Marlen. Kαι η αποδειξη ότι κάποια πράγματα είναι τυχερά. Γιατί το λέω αυτό; Επειδή κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι ερμηνεύοντας αυτό το τραγούδι θα περνούσε στον χώρο του θρύλου. Γεννημένη στις 23 Μαρτίου του 1905, έζησε μια μάλλον κλειστή ζωή, κάνοντας έναν γάμο από τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά. Αυτό δεν την εμποδισε να τα παρατήσει όλα και να πάει το 1929 στο Βερολίνο για να γίνει καλλιτέχνης. Σπουδασε υποκριτική και από το 1931 άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα καμπαρέ του Βερολίνου. Το 1933 αποφασίζει να πάει στην Ζυρίχη, όπου θα εμφανίζεται στο Schauspielhaus μέχρι το 1937. Εκεί στην Ζυρίχη γνώρισε και την αγάπη της ζωής της. Ήταν ο Ρολφ Λίμπερμαν, ένας συνθέτης, εβραϊκής καταγωγής. Ο Λίμπερμαν έμεινε κοντά της μέχρι το τέλος της ζωής της. Οι δυσκολίες όμως υπήρξαν από την αρχή, όταν το 1933 ήρθε ο Χίτλερ στην εξουσία .
Έμεινε στην Ζυρίχη μέχρι το 1937, οπότε και έπρεπε να φύγει για να γυρίσει στην Γερμανία. Παρότι όμως έφυγε, δεν έχασε την επαφή με τους φίλους της εκεί, καθώς επικοινωνούσαν με γράμματα. Τότε ήταν που άρχισε να χρησιμοποιεί και το όνομα που είχε στην σκηνή. Λάλε Άντερσεν.
Το 1938 η Λάλε Άντερσεν βρίσκεται στο Μόναχο στο καμπαρέ «Simpl». Πολύ σύντομα άρχισε να συμμετέχει στο διάσημο «Το Καμπαρέ των Κωμικών» (Kabarett der Komiker) στο Βερολίνο. Όταν γύρισε στην Γερμανία η Λάλε Άντερσεν κι άρχισε να δουλεύει ξανά στις σκηνές των καμπαρέ με επιτυχία, τράβηξε την προσοχή του Γερμανού συνθέτη Νόρμπερτ Σούλτζε. Ο Σούλτζε είχε εντοπίσει ένα τραγούδι που είχε αγαπηθεί πολύ κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με τίτλο «Τραγούδι ενός νεαρού στρατιώτη στο φυλάκιο». Το τραγούδι γράφτηκε το 1915 από τον επίσης Γερμανό συνθέτη και βετεράνο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Χανς Λαπ, και μιλάει για την μοναξιά, που ένιωθε ένας στρατιώτης στα λασπωμένα χαρακώματα, μακριά από την πατρίδα του και τη γυναικεία συντροφιά της αγαπημένης του. Για τον λόγο αυτό και στο ρεφρέν του τραγουδιού ακούγεται συνέχεια το όνομα «Λιλί Μαρλέν».
Ο Νόρμπερτ Σούλτζε το 1938 μελοποίησε αυτό το τραγούδι σε βαλς με ρυθμό εμβατηρίου και το έδωσε να το τραγουδήσει στην άσημη μέχρι τότε ξανθιά καλλονή, Λάλε Άντερσεν. Αρχικά ο δίσκος πούλησε μόνο 700 αντίτυπα. Η πορεία όμως του τραγουδιού θα ήταν διαφορετική και ιδιαίτερη.
Μέσα από τις μεταδόσεις του στο ραδιόφωνο στην πρώτη γραμμή του πολέμου, το τραγούδι έγινε το αγαπημένο των φαντάρων και από τις δύο πλευρές. Η Λάλε Άντερσεν, που λατρεύτηκε από κάθε στρατιώτη, έγινε τελικά όργανο προπαγάνδας για το Γ' Ράιχ, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ένθερμη οπαδός του καθεστώτος. Ενώ η καριέρα της βρισκόταν στο απόγειο, εκείνη ερωτεύτηκε έναν Εβραίο που ζούσε ελεύθερος στην Ελβετία, τον Ρολφ Λίμπερμαν. Το Γ' Ράιχ δεν μπορούσε να συγχωρήσει κάτι τέτοιο.
Δεν είχε όμως ξεφύγει τον κίνδυνο και η Γκεστάπο ήθελε να την συλλάβει, εξαιτίας των συναναστροφών της με Εβραίους. Τελικά τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και γλίτωσε την εκτέλεση το 1942. Απειλούσαν όμως να την μεταφέρουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο φόβος και η απελπισία οδήγησαν την Λάλε Άντερσεν σε απόπειρα αυτοκτονίας. Οι Σύμμαχοι την βρήκαν σε ένα νοσοκομείο μισογκρεμισμένο από τους βομβαρδισμούς και λίγο πριν το τέλος του πολέμου, η Λάλε Άντερσεν αποσύρθηκε σε ένα μικρό νησί στις ακτές της Γερμανίας στη Βόρεια Θάλασσα, το Langeoog.
Όταν επέστρεψε στην σκηνή η Λάλε Άντερσεν είχε μεγάλη επιτυχία ξανά και το 1959 ξεκίνησε περιοδεία. Το 1963 ο δρόμος την έφερε στην Αθήνα, όπου το όνομά της ήταν ήδη γνωστό εξαιτίας της «Λιλί Μαρλέν». Εκεί ξεκίνησε μια άγνωστη σε πολλούς συνεργασία με τον Μάνο Χατζηδάκι. Ηχογράφησαν στην Κολούμπια το τραγούδι «Matrosen – Matrosen» (Ναυτάκι – Ναυτάκι). Η συνεργασία τους όμως δεν σταμάτησε καθώς η Λάλε Άντερσεν ηχογράφησε τραγούδια του Χατζηδάκι στην Γερμανία. Ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πεί ότι ήταν από τις αγαπημένες του τραγουδίστριες.
Από τις πιο ωραίες ιστορίες είναι αυτή με τη Λάλε Αντερσεν που ο συνθέτης πάντα θαύμαζε και τελικά γνώρισε τυχαία, το 1961 στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης. Τον γοήτευσε η γερμανική φωνή της, ειδικά στην Κατοχή όταν άκουγε τη Λιλή Μαρλέν, την ιστορία ενός κοριτσιού που κάθε βράδυ πήγαινε στους στρατιώτες. Είκοσι χρόνια αργότερα, όταν η Ευρώπη τραγουδούσε τα δικά του «Παιδιά του Πειραιά» και τον κάλεσαν στη Φρανκφούρτη για να τιμηθεί από τον Δήμαρχο με το κλειδί της πόλης, έγινε η συνάντηση.
Έτσι τη διηγήθηκε ο συνθέτης: «Από την ώρα που κατέβηκα από το αεροπλάνο, συνέχεια βρισκόταν πλάι μου μια κυρία με λευκή και γκρίζα γούνα, που χαμογελούσε και της μιλούσαν όλοι με σεβασμό. Σε μια στιγμή ακούω να τη ρωτάει ένας ρεπόρτερ: Και σεις κυρία Αντερσεν μετά τη «Λιλή Μαρλέν», κάνατε την πιο μεγάλη επιτυχία σας με το «Ενα καράβι έρχεται»; (Έτσι έλεγαν το «Παιδιά του Πειραιά» στη Γερμανία). Διακόπτω τη συζήτηση και τη ρωτάω μπρος στα μικρόφωνα των ραδιοφωνικών σταθμών αν είναι η Λάλε Αντερσεν. «Μα φυσικά είμαι», μου απάντησε γλυκά. Τότε αρχίζω να διηγούμαι όλη την ιστορία μου από την Κατοχή και γίναμε φίλοι». Έτσι αργότερα η Γερμανίδα ερμηνεύτρια τραγούδησε και το «Ήρθε βοριάς, ήρθε νοτιάς».
Στο βίντεο-ντοκουμέντο που ακολουθεί, η Λάλε Αντερσεν τραγουδά ζωντανά το ΄΄Matrozen΄΄ στη γερμανική τηλεόραση, ενώ τους μουσικούς διευθύνει ο Μάνος Χατζιδάκις.
Έμεινε στην Ζυρίχη μέχρι το 1937, οπότε και έπρεπε να φύγει για να γυρίσει στην Γερμανία. Παρότι όμως έφυγε, δεν έχασε την επαφή με τους φίλους της εκεί, καθώς επικοινωνούσαν με γράμματα. Τότε ήταν που άρχισε να χρησιμοποιεί και το όνομα που είχε στην σκηνή. Λάλε Άντερσεν.
Το 1938 η Λάλε Άντερσεν βρίσκεται στο Μόναχο στο καμπαρέ «Simpl». Πολύ σύντομα άρχισε να συμμετέχει στο διάσημο «Το Καμπαρέ των Κωμικών» (Kabarett der Komiker) στο Βερολίνο. Όταν γύρισε στην Γερμανία η Λάλε Άντερσεν κι άρχισε να δουλεύει ξανά στις σκηνές των καμπαρέ με επιτυχία, τράβηξε την προσοχή του Γερμανού συνθέτη Νόρμπερτ Σούλτζε. Ο Σούλτζε είχε εντοπίσει ένα τραγούδι που είχε αγαπηθεί πολύ κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με τίτλο «Τραγούδι ενός νεαρού στρατιώτη στο φυλάκιο». Το τραγούδι γράφτηκε το 1915 από τον επίσης Γερμανό συνθέτη και βετεράνο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Χανς Λαπ, και μιλάει για την μοναξιά, που ένιωθε ένας στρατιώτης στα λασπωμένα χαρακώματα, μακριά από την πατρίδα του και τη γυναικεία συντροφιά της αγαπημένης του. Για τον λόγο αυτό και στο ρεφρέν του τραγουδιού ακούγεται συνέχεια το όνομα «Λιλί Μαρλέν».
Ο Νόρμπερτ Σούλτζε το 1938 μελοποίησε αυτό το τραγούδι σε βαλς με ρυθμό εμβατηρίου και το έδωσε να το τραγουδήσει στην άσημη μέχρι τότε ξανθιά καλλονή, Λάλε Άντερσεν. Αρχικά ο δίσκος πούλησε μόνο 700 αντίτυπα. Η πορεία όμως του τραγουδιού θα ήταν διαφορετική και ιδιαίτερη.
Μέσα από τις μεταδόσεις του στο ραδιόφωνο στην πρώτη γραμμή του πολέμου, το τραγούδι έγινε το αγαπημένο των φαντάρων και από τις δύο πλευρές. Η Λάλε Άντερσεν, που λατρεύτηκε από κάθε στρατιώτη, έγινε τελικά όργανο προπαγάνδας για το Γ' Ράιχ, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ένθερμη οπαδός του καθεστώτος. Ενώ η καριέρα της βρισκόταν στο απόγειο, εκείνη ερωτεύτηκε έναν Εβραίο που ζούσε ελεύθερος στην Ελβετία, τον Ρολφ Λίμπερμαν. Το Γ' Ράιχ δεν μπορούσε να συγχωρήσει κάτι τέτοιο.
Δεν είχε όμως ξεφύγει τον κίνδυνο και η Γκεστάπο ήθελε να την συλλάβει, εξαιτίας των συναναστροφών της με Εβραίους. Τελικά τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και γλίτωσε την εκτέλεση το 1942. Απειλούσαν όμως να την μεταφέρουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο φόβος και η απελπισία οδήγησαν την Λάλε Άντερσεν σε απόπειρα αυτοκτονίας. Οι Σύμμαχοι την βρήκαν σε ένα νοσοκομείο μισογκρεμισμένο από τους βομβαρδισμούς και λίγο πριν το τέλος του πολέμου, η Λάλε Άντερσεν αποσύρθηκε σε ένα μικρό νησί στις ακτές της Γερμανίας στη Βόρεια Θάλασσα, το Langeoog.
Όταν επέστρεψε στην σκηνή η Λάλε Άντερσεν είχε μεγάλη επιτυχία ξανά και το 1959 ξεκίνησε περιοδεία. Το 1963 ο δρόμος την έφερε στην Αθήνα, όπου το όνομά της ήταν ήδη γνωστό εξαιτίας της «Λιλί Μαρλέν». Εκεί ξεκίνησε μια άγνωστη σε πολλούς συνεργασία με τον Μάνο Χατζηδάκι. Ηχογράφησαν στην Κολούμπια το τραγούδι «Matrosen – Matrosen» (Ναυτάκι – Ναυτάκι). Η συνεργασία τους όμως δεν σταμάτησε καθώς η Λάλε Άντερσεν ηχογράφησε τραγούδια του Χατζηδάκι στην Γερμανία. Ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πεί ότι ήταν από τις αγαπημένες του τραγουδίστριες.
Από τις πιο ωραίες ιστορίες είναι αυτή με τη Λάλε Αντερσεν που ο συνθέτης πάντα θαύμαζε και τελικά γνώρισε τυχαία, το 1961 στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης. Τον γοήτευσε η γερμανική φωνή της, ειδικά στην Κατοχή όταν άκουγε τη Λιλή Μαρλέν, την ιστορία ενός κοριτσιού που κάθε βράδυ πήγαινε στους στρατιώτες. Είκοσι χρόνια αργότερα, όταν η Ευρώπη τραγουδούσε τα δικά του «Παιδιά του Πειραιά» και τον κάλεσαν στη Φρανκφούρτη για να τιμηθεί από τον Δήμαρχο με το κλειδί της πόλης, έγινε η συνάντηση.
Έτσι τη διηγήθηκε ο συνθέτης: «Από την ώρα που κατέβηκα από το αεροπλάνο, συνέχεια βρισκόταν πλάι μου μια κυρία με λευκή και γκρίζα γούνα, που χαμογελούσε και της μιλούσαν όλοι με σεβασμό. Σε μια στιγμή ακούω να τη ρωτάει ένας ρεπόρτερ: Και σεις κυρία Αντερσεν μετά τη «Λιλή Μαρλέν», κάνατε την πιο μεγάλη επιτυχία σας με το «Ενα καράβι έρχεται»; (Έτσι έλεγαν το «Παιδιά του Πειραιά» στη Γερμανία). Διακόπτω τη συζήτηση και τη ρωτάω μπρος στα μικρόφωνα των ραδιοφωνικών σταθμών αν είναι η Λάλε Αντερσεν. «Μα φυσικά είμαι», μου απάντησε γλυκά. Τότε αρχίζω να διηγούμαι όλη την ιστορία μου από την Κατοχή και γίναμε φίλοι». Έτσι αργότερα η Γερμανίδα ερμηνεύτρια τραγούδησε και το «Ήρθε βοριάς, ήρθε νοτιάς».
Στο βίντεο-ντοκουμέντο που ακολουθεί, η Λάλε Αντερσεν τραγουδά ζωντανά το ΄΄Matrozen΄΄ στη γερμανική τηλεόραση, ενώ τους μουσικούς διευθύνει ο Μάνος Χατζιδάκις.
