«Όμορφη πόλις, φωνές μουσικές…»
Το 1932 γεννήθηκε στα Γιάννενα ο δημοσιογράφος και ποιητής Γιάννης Θεοδωράκης. Έφυγε από τη ζωή στις 7 Δεκεμβρίου 1996 στα 64 χρόνια του και κηδεύθηκε στον οικογενειακό τάφο στον Γαλατά Χανίων…
Ο Γιάννης Θεοδωράκης εξέδωσε τρεις ποιητικές συλλογές, τους «Λιποτάκτες», την «Πλημμύρα» και το «Ένα τραγούδι του καιρού μας» καθώς και ένα πεζογράφημα.
Όπως έγραψα και παλαιότερο, σχετικό άρθρο στο Ogdoo.gr, τον Οκτώβρη του 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης, αναλαμβάνοντας για πρώτη φορά ρόλο ερμηνευτή, μπήκε στο παλιό στούντιο της Columbia για να ηχογραφήσει τέσσερα τραγούδια σε ποίηση του αδελφού του Γιάννη Θεοδωράκη, που γράφτηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 στα Χανιά, την Αθήνα και το Παρίσι και αποτέλεσαν τον κύκλο «Λιποτάκτες» (ή «Λιποτάχτες»). Τον συνόδευσαν ο Μανώλης Χιώτης στο μπουζούκι, ο Δημήτρης Φάμπας στην κιθάρα και ο Σπύρος Λιβιεράτος («Καζάνας») στα κρουστά.
Τα τραγούδια «Όμορφη πόλη», «Αυγή αφράτη» (ή «Σκέπασε ατμός τον έρωτα μας»), «Δακρυσμένα μάτια» και «Χάθηκα» κυκλοφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών extended play, ενώ δυο χρόνια μετά γνώρισαν μια νέα εκτέλεση (στο ίδιο ηχητικό κλίμα) με ερμηνευτή τον Κώστα Χατζή. Στο πέρασμα των χρόνων βεβαίως, ακολούθησαν δεκάδες επανεκτελέσεις από Έλληνες και ξένους ερμηνευτές και ερμηνεύτριες.
Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου, ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε είκοσι ποιήματα του Γιάννη Θεοδωράκη, με αποτέλεσμα ισάριθμα, ξεχωριστά τραγούδια, όπως ήταν, εκτός από τους «Λιποτάκτες», η «Λειτουργία» από το «Αρχιπέλαγος», το τραγούδι της «Φαίδρας» («Αστέρι μου φεγγάρι μου»), τα «Μενεξεδένια τα βουνά», «Νύχτα μέσα στα μάτια σου», «Τώρα πεθαίνουν τα λουλούδια» και «Μην κλαις», από τον κύκλο «Ταξίδι μέσα στη νύχτα», το «Βγάλε τα μαύρα πανιά» και το «Μελαχρινό παιδί», από τον δίσκο «Οκτώβρης ‘78», «Ο Μπελογιάννης» από το soundtrack της ταινίας «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», τα «Ποτέ, ποτέ μαζί» («Νύχτα μαγικιά»), «Κάνε κουράγιο», «Η αγάπη ζει με τ’ όνειρο», «Μη με προδώσεις» και «Χωρίσαμε» από τους «Χαιρετισμούς» και τα τραγούδια «Της νύχτας τ’ όνειρο» και «Αυτό το καλοκαίρι» από τα «Λυρικώτατα» (cd «Άσματα»).
Ένα χρόνο πριν την κυκλοφορία του δίσκου με τους «Λιποτάκτες», κυκλοφόρησε με πρωτοβουλία του Μίκη, από τις εκδόσεις «Δίφρος», η ομώνυμη ποιητική συλλογή του Γιάννη Θεοδωράκη, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων και τα τρία από τα τέσσερα τραγούδια που μελοποιήθηκαν, εκτός από το «Χάθηκα», που ήταν το πρώτο που μελοποίησε ο Μίκης στα Χανιά.
Εξήντα τέσσερα χρόνια μετά, μέσα στο 2023, οι «Λιποτάχτες» είδαν ξανά το εκδοτικό «φως», αυτή τη φορά από τις εκδόσεις του «Μετρονόμου». Την έκδοση προλογίζει ο φιλόλογος και δημοσιογράφος Σπύρος Αραβανής, ο οποίος αναφέρεται στην ιστορία, την ονομασία, καθώς και στις λεπτομέρειες της πρώτης έκδοσης των «Λιποταχτών».
Την ίδια χρονιά επανεκδόθηκε και η ποιητική συλλογή του Γιάννη Θεοδωράκη «Πλημμύρα», με πρόλογο και επιμέλεια της Ιωάννας Καραμαλή. Τα εξώφυλλα επιμελήθηκε ο Πέτρος Παράσχης.
Το βράδυ της περασμένης Παρασκευής 5 Απριλίου στο καφέ «Ζώγια – Βιβλίο, τσάι και συμπάθεια», στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση των δυο ποιητικών συλλογών. Την εκδήλωση συντόνισε ο εκδότης του «Μετρονόμου» Θανάσης Συλιβός, για τον Γιάννη Θεοδωράκη και το έργο του μίλησαν η φιλόλογος και συγγραφέας Φανή Κεχαγιά και ο ραδιοφωνικός παραγωγός και δημοσιογράφος στον 9,58 fm της ΕΡΤ 3 Γιάννης Τσολακίδης, για να ακολουθήσει το μουσικό μέρος με επτά τραγούδια με στίχους του Γιάννη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη που ερμήνευσαν, μέσα σε μυσταγωγικό κλίμα, ο Ανδρέας Καρακότας που τραγούδησε και ο Σάκης Κοντονικόλας που έπαιξε πιάνο…
Στο video μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την εκδήλωση.
Video – φωτογραφίες: Θανάσης Γιώγλου
