«Όπου άνθρωπος κακία και προπάντων αδικία...»
Στα τέλη του 1996 κυκλοφόρησε από την MBI ο προτελευταίος προσωπικός δίσκος του Στέλιου Καζαντζίδη. Στο «Αφιέρωμα», όπως ήταν ο τίτλος του, ο βάρδος επανέφερε με τη φωνή του έντεκα κλασικά ζεϊμπέκικα της περιόδου 1947 – 1956 κι ένα μεταγενέστερο, προσκαλώντας, για δυο από αυτά, την «Πίτσα την Παπαδοπούλου με τη φωνάρα», όπως την αποκαλούσε ο ίδιος.
Όπως έγραφα πριν από τέσσερα χρόνια στο πρώτο μου βιβλίο «Το πάθος και το λάθος», που κυκλοφόρησε από τον Μετρονόμο:
«Την εποχή των ηχογραφήσεων για τους δίσκους 45 στροφών, ο συνθέτης ή ο τραγουδιστής προβάριζαν ένα τραγούδι και το ηχογραφούσαν με την ίδια ορχήστρα, την ίδια μέρα ίσως, για παραπάνω από μία φορές. Συχνά κυκλοφορούσε στην αγορά με δυο μορφές. Με τον ίδιο κωδικό δίσκου όμως. Άλλες φορές, έβγαινε η μια ηχογράφηση και η άλλη έμενε στα αρχεία της εταιρείας και έμπαινε σε δίσκο ή cd πολλά χρόνια μετά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στους καταλόγους δισκογραφιών που έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί, το τραγούδι να υπάρχει καταγεγραμμένο μόνο μια φορά».
Η συνήθεια αυτή μεταφέρθηκε, σε μικρότερη συχνότητα και σε ηχογραφήσεις της εποχής των 33 στροφών και του cd. Έτσι έγινε και σε ένα από τα τραγούδια του «Αφιερώματος» του Καζαντζίδη. Αναφέρομαι στο «Όπου άνθρωπος κακία», σε μουσική του Σταύρου Τζουανάκου και στίχους του Κώστα Κοφινιώτη, που ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά στις 3 Νοεμβρίου 1951 με τον Πρόδρομο Τσαουσάκη και τη Ρένα Στάμου και κυκλοφόρησε σε δίσκο 78 στροφών (Columbia DG-7944), με τίτλο «Αδικία».
Η «Αδικία» γνώρισε τρεις επανεκτελέσεις. Μία από τον Θόδωρο Καβουράκη στην Αμερική και δυο από τον Σταύρο Τζουανάκο. Στην πρώτη με τον Τζουανάκο, το 1962, ένα μέρος του τραγουδιού ηχογραφήθηκε στο πλαίσιο της έκδοσης ενός μικρού δίσκου με τις «Μεγάλες επιτυχίες του Σταύρου Τζουανάκου» σε μορφή ποτ – πουρί, ενώ η δεύτερη συμπεριλήφθηκε το 1973 στον μεγάλο δίσκο με τις «Καλλίτερες επιτυχίες» του Τζουανάκου που κυκλοφόρησε αρχικά στην Αμερική και στη συνέχεια στη χώρα μας. Σε αυτή την έκδοση το τραγούδι τιτλοφορήθηκε «Όπου άνθρωπος κακία».
Όλα αυτά μέχρι το 1996, όταν ο Στέλιος Καζαντζίδης ξανατραγούδησε το «Όπου άνθρωπος κακία» με την ενορχηστρωτική επιμέλεια και τη διεύθυνση ορχήστρας του Γιάννη Παλαιολόγου, για τις ανάγκες του «Αφιερώματος».
Στο εσώφυλλο του δίσκου ο Καζαντζίδης αφιέρωσε το τραγούδι στους φίλους του συλλόγου Φίλοι του Λαϊκού Τραγουδιού «Ο Στέλιος Καζαντζίδης» με έδρα την Αλεξανδρούπολη.
Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της ηχογράφησης του δίσκου βινυλίου, που την διαφοροποιεί από την ηχογράφηση που βρίσκεται στο cd, είναι πως στην πρώτη ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγουδά μόνος του ενώ στην εκτέλεση του cd έχουν προστεθεί δεύτερες και τρίτες φωνές στο ρεφραίν. Επειδή στο εσώφυλλο του cd δεν αναφέρεται ποιοι κάνουν τα φωνητικά, εικάζω πως είναι ο Καζαντζίδης και ο Γιάννης Παλαιολόγου...
